O Roberto Rosselini υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Ιταλούς σκηνοθέτες και σεναριογράφους του ιταλικού νεορεαλιστικού κινηματογράφου. Η ταινία του Roma Citta aperta (Ρώμη, Ανοχύρωτη Πόλη, 1945) είναι μία από τις πιο γνωστές και σημαντικές ταινίες του που προσέφερε στο κίνημα.
`Ενας χαρισματικός άνθρωπος με έντονη προσωπική ζωή ο οποίος ερωτεύτηκε δύο σπουδαίες γυναίκες του κινηματογράφου. Την Anna Magnani και την Ingrid Bergman.
To 1948, η Σουηδή ηθοποιός Ingrid Bergman ήταν η μεγαλύτερη σταρ του Χόλιγουντ, έχοντας εμφανιστεί σε μια σειρά από διάσημες εισπρακτικές επιτυχίες, συμπεριλαμβανομένων των Casablanca, For Whom the Bell Tolls και Notorious. Όμως ήταν βαθιά δυσαρεστημένη με τους συμβατικούς ρόλους που της προσφέρθηκαν και δυστυχισμένη στο γάμο της με τον Σουηδό οδοντίατρο και μελλοντικό νευροχειρουργό που διαχειρίστηκε την καριέρα της. Εν τω μεταξύ, στην Ευρώπη, ο Ιταλός σκηνοθέτης είχε γίνει παγκοσμίως γνωστός ως ηγετική φυσιογνωμία του νεορεαλιστικού κινήματος, κάνοντας πρόχειρες, ειλικρινείς ταινίες που παίζονταν από μη επαγγελματίες ηθοποιούς σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα. Kάποια στιγμή, η Bergman έστειλε μια επιστολή θαυμασμού στον Rosselini :
«Αγαπητέ κύριε Rossellini, είδα τις ταινίες σας [Rome,] Open City και Paisà και τις απόλαυσα πάρα πολύ. Αν χρειάζεστε μια Σουηδή ηθοποιό που να μιλάει πολύ καλά αγγλικά, που δεν έχει ξεχάσει τα γερμανικά της, που δεν κατανοεί πού τα γαλλικά, και στα ιταλικά ξέρει μόνο «ti amo», είμαι έτοιμη να έρθω να κάνω μια ταινία μαζί σας, Ingrid Bergman».
Ο καιροσκόπος Rosselini, πιστεύοντας ότι είχε έρθει η ώρα για αλλαγή στυλ για τον εαυτό του και τον ιταλικό κινηματογράφο, παρέσυρε την Bergman, την έφερε στη Ρώμη και ξανάγραψε γρήγορα την ταινία που ετοίμαζε για την αγαπημένη του Anna Magnani, χρησιμοποιώντας το ίδιο σκηνικό, ένα ζοφερό ηφαιστειακό νησί στο αρχιπέλαγος της Σικελίας. Οι δύο ταινίες προχώρησαν ταυτόχρονα υπό διαφορετική αγωνιστική αιγίδα – με τη Magnani στο “Vulcano” υπό τη διεύθυνση του χολιγουντιανού σκηνοθέτη William Dieterle και του Rossellini που σκηνοθετούν τον Bergman στο “Stromboli” –και τα δύο προσελκύουν εντυπωσιακή κάλυψη από τον Τύπο– λίγα μόλις μίλια μακριά στη Μεσόγειο.
H Bergman έγινε η νέα μούσα του Rosselini και μαζί ξεκίνησαν μια θυελλώδη πενταετή σχέση που την οδήγησε σε καταγγελία εναντίον της από την Καθολική Εκκλησία και τη Γερουσία των ΗΠΑ. Κάτω από τον τρελό Mussolini, ο Rosselini είχε σκηνοθετήσει, σε συνεργασία με τον γιο του Il Duce, αυτό που ονομαζόταν η φασιστική του τριλογία. Ακολούθησε η περίφημη Τριλογία του Πολέμου (Ρώμη, Ανοιχτή Πόλη, Paisà, Γερμανία Έτος Μηδέν), που εξακολουθεί να θεωρείται ως το υπέρτατο επίτευγμά του.
Το επόμενο τρίο ωστόσο που ήταν απροσδόκητο ήταν αυτό που αποτελούνταν από τον γιο της Bergman και του Rosselini, που συνελήφθη εκτός γάμου όταν οι γονείς του ήταν ακόμη παντρεμένοι με άλλα άτομα, ενώ ακολούθησαν δύο κόρες, μια από αυτές η μελλοντική σταρ Isabella Rosselini. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα περίπλοκα, εξαιρετικά ακατάστατα διαζύγια που η εκκλησία είτε αρνήθηκε να αναγνωρίσει είτε το έκανε απρόθυμα. Το σκάνδαλο επισκίασε κάπως τις συνοδευτικές ταινίες, οι οποίες αποδείχθηκαν εμπορικές και καλλιτεχνικές αποτυχίες και σύντομα εξαφανίστηκαν από τους κινηματογράφους. Ο Rosselini δούλεψε χωρίς επίσημο σενάριο, αρνήθηκε να καθοδηγήσει τους ερμηνευτές του και σκέφτηκε σκόπιμα προβλήματα για να δημιουργήσει την ιδιαίτερη ψυχολογική διάθεση που ήθελε.
O Rosselini βοήθησε όμως να ξεκινήσει ένας νέος υπαινικτικός κινηματογράφος στην Ιταλία, παραλείποντας την καθιερωμένη κινηματογραφική φόρμα και σύνταξη υπέρ της σύλληψης της εκφραστικής στιγμής που αποκάλυπτε τον εσωτερικό εαυτό και την απάντηση των χαρακτήρων στον κόσμο. Οι σκηνοθέτες που επρόκειτο να συνδεθούν πιο στενά με αυτή τη μετάβαση ήταν οι Federico Fellini και Michelangelo Antonioni. Ο καινοτόμος χαρακτήρας αυτών των έργων αναγνωρίστηκε αρχικά μόνο από τους Γάλλους κριτικούς που συνδέονταν με το Cahiers du cinéma, κυρίως από τους Erich Rohmer, François Truffaut, Jean-Luc Godard και τον μέντορά τους, André Bazin, για τον οποίο ο Rossellini έγινε ο ανώτατος συγγραφέας και οδηγός για το νέο σινεμά που αναζητούσαν. Η πιο σημαντική από αυτές τις ταινίες και πιο βραβευμένη σήμερα είναι η Viaggio in Italia (1954), βασισμένη σε μια ιστορία της Colette για την οποία ο Rossellini κατά κάποιο τρόπο απέτυχε να αποκτήσει τα πνευματικά δικαιώματα. Ο γάμος των Rosselini δεν κράτησε πολύ.
Η Bergman έφυγε για να κάνει την “Anastasia” στην Αγγλία με τον Anatole Litvak και την υποδέχτηκαν ξανά στο Χόλιγουντ με Όσκαρ Α` Γυναικείου Ρόλου. Συνδέθηκε επίσης με ένα αρκετά διαφορετικό είδωλο των σεναριογράφων των Cahiers , τον Jean Renoir, για να εμφανιστεί στο “Elena et les hommes”, ταινίες που κυκλοφόρησαν και οι δύο το 1956. Την ίδια στιγμή ο Rossellini, επιδιώκοντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον του για το ντοκιμαντέρ, δέχτηκε μια πρόσκληση από τον Jawaharlal Nehru να επισκεφθείτε την Ινδία και συνεργαστείτε με το τμήμα Indian Films. Ένα άλλο σκάνδαλο ακολούθησε όταν, τεχνικά παντρεμένος ακόμη με την Bergman, o Rosselini ξεκίνησε μια σχέση με τη σύζυγο του παραγωγού του, Sonali Dasgupta, την οποία στη συνέχεια παντρεύτηκε.
