Ο Προμηθέας προκάλεσε την οργή του Δία και τιμωρήθηκε πολύ σκληρά επειδή έδωσε στους ανθρώπους τη φωτιά. Η Μαρία Κιουρί πρόσφερε στην ανθρωπότητα ένα δώρο που μπορεί να είναι λιγότερο θεαματικό, ωστόσο, άσκησε καταλυτική επίδραση στην ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας του 20ού αιώνα.
Ακριβώς όπως ο μυθικός ήρωας, έτσι κι εκείνη, κατέβαλε βαρύ τίμημα.
Στα 15 της χρόνια, τελείωσε το λύκειο στη Βαρσοβία, έχοντας έρθει πρώτη στην τάξη της. Η χώρα βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή και η πρόσβαση των γυναικών στην ανώτατη εκπαίδευση είναι απαγορευμένη. Εκείνη όμως παρακολουθεί μαθήματα στο ημιπαράνομο Πλωτό Πανεπιστήμιο, το οποίο διευθύνουν Πολωνοί καθηγητές. Κατάφερε να προσχωρήσει στα πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής της κι εργάστηκε για έξι χρόνια ως γκουβερνάντα.
Το 1891 μετακομίζει στο Παρίσι και γράφεται στη Σορβόνη. Περνά τα φοιτητικά της χρόνια με μοναστηριακή λιτότητα. Η μοναδική τροφή της είναι τσάι, ψωμί και βούτυρο. Παίρνει το ένα πτυχίο μετά το άλλο και αριστεύει στα μαθηματικά και τη φυσική.
Το 1894 παντρεύεται τον Πιερ Κιουρί ( το πατρικό της επώνυμο ήταν Σκλοντόφσκα) – ένα λιγομίλητο και αρκετά συνεσταλμένο χημικό. Το ζευγάρι μένει σε μια μικροσκοπική σοφίτα μιας τετραώροφης πολυκατοικίας κι αφοσιώνεται στην επιστημονική έρευνα. Η Μαρία Κιουρί, εμπνεύστηκε από τις ανακαλύψεις ενός σύγχρονού της, Γάλλου φυσικού, του Ανρί Μπερεκέλ κι αποφασίζει να μελετήσει τη μυστηριώδη ακτινοβολία που εκπέμπεται από μια ένωση του ουρανίου.
Ανακαλύπτει ότι το ουράνιο δεν είναι το μοναδικό χημικό στοιχείο που εκπέμπει ακτινοβολία.
Κάνει μια ιδιαίτερα ιδιοφυή επιστημονική υπόθεση: πρέπει να υπάρχει και κάποιο άλλο στοιχείο που να εκπέμπει ακτίνες ή σωματίδια υψηλής ενέργειας. Βαφτίζει αυτό το φαινόμενο ραδιενέργεια και μαζί με τον άντρα της θέτουν σκοπό ζωής την απομόνωση αυτού του μυστηριώδους στοιχείου.
Ήξεραν τί έκανε αυτό το στοιχείο αλλά δεν γνώριζαν πώς θα το απομόνωναν αφού δεν απαντάται στη φύση. Πρώτα απομονώνουν το πολώνιο – που το ονόμασαν έτσι “προς τιμήν της πατρίδας ενός από εμάς”.
Αυτό όμως που έψαχναν ήταν το πιο ισχυρό ραδιενεργό στοιχείο, το ράδιο. Τέσσερις τόνοι μεταλλεύματος πέρασαν από το εργαστήριο των Κιουρί μέχρι να απομονώσουν λιγότερο από ένα γραμμάριο ραδίου.
Η αυστριακή κυβέρνηση τους παραχώρησε έναν τόνο μεταλλεύματος, αλλά το υπόλοιπο το αγόρασαν οι Κιουρί με τα λίγα χρήματα που είχαν.
“Παρά τις δυσκολίες, ήμαστε πολύ ευτυχισμένοι. Περνούσαμε όλη την ημέρα στο ταπεινό μας εργαστήριο.. Συνεπαρμένοι από την έρευνά μας, ζούσαμε σαν μέσα σε όνειρο.” είπε κάποτε η Κιουρί. Και αυτό το όνειρό τους πραγματοποιήθηκε τελικά… Το 1902, οι Κιουρί και ο Μπεκερέλ μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής “για τις κοινές έρευνές τους πάνω στο φαινόμενο της ραδιενέργειας”.
Αφού πέρασαν 12 χρόνια παντρεμένοι, ο Πιερ Κιουρί χάνει τη ζωή του σε ένα δυστύχημα με μια ιππήλατη άμαξα. Η Μαρία συνεχίζει μόνη…
Γίνεται η πρώτη καθηγήτρια στη Σορβόνη – αφού καταλαμβάνει την έδρα του νεκρού συζύγου της. Μαζί με την κόρη της Ιρέν, μελετά την εφαρμογή των ακτίνων Χ ως ιατρικού εργαλείου. Το 1911, παίρνει το δαύτερο Νόμπελ- για τη χημεία αυτή τη φορά καθώς απέδειξε την ύπαρξη του ραδίου.
Το τίμημα των επιλογών της όμως είναι βαρύ καθώς η ραδιενέργεια που εκπέμπει το ράδιο είναι εξαιρετικά ισχυρή. Είναι σαν ένα δυνατό άρωμα που διαπερνά τα πάντα. Ό,τι βρεθεί κοντά του απορροφά μια ποσότητα ραδιενέργειας που έχει τρομακτικές έως και θανατηφόρες επιπτώσεις.
“Η σκόνη, ο αέρας του εργαστηρίου, τα ρούχα μας, όλα γίνονται ραδιενεργά”. είπε η ίδια.
Ο σύζυγός της είχε μείνει ανάπηρος πριν από το μοιραίο δυστύχημα. Η κόρη και ο γαμπρός της – και πολλοί βοηθοί της- έπαθαν βαριές σωματικές βλάβες ή έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της έκθεσής τους στη ραδιενεργό ακτινοβολία. Από νωρίς η Κιουρί, είχε αρχίσει να χάνει την όραση και την ακοή της. Τελικά, πέθανε από λευχαιμία.
Είναι τραγική ειρωνία, το πολύτιμο ράδιο το οποίο πρόσφερε την πρώτη ελπίδα στους καρκινοπαθείς, να σταθεί η αιτία του θανάτου της γυναίκας που το ανακάλυψε.
Αν το ζευγάρι Κιουρί είχαν κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία της ανακάλυψής τους, θα είχαν γίνει πάμπλουτοι. Και οι δύο όμως, έκριναν ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ενάντια στο πνεύμα της επιστήμης που αγάπούσαν τόσο πολύ…
Αφού έφυγε από τη ζωή ο Κιουρί, εκείνη δώρισε την ποσότητα ραδίου που είχε ανακαλύψει στο εργαστήριό της για θεραπευτικούς λόγους… Μέχρι το τέλος της, έγινε η πιο διάσημη γυναίκα επιστήμονας όλων των εποχών. Ήταν η μοναδική που τιμήθηκε με δύο Νόμπελ…
Εκείνη έλεγε: Μου έμαθαν πως ο δρόμος της προόδου δεν είναι ούτε γρήγορος ούτε εύκολος.
O Αινστάιν είπε για εκείνη: Απ`όσες προσωπικότητες έχω γνωρίσει, είναι η μόνη που δεν την έχει διαφθείρει η διασημότητα.
