Ο κορυφαίοςΣκωτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος, ο κύριος εκπρόσωπος του Σκωτζέζικου Διαφωτισμού, Αdam Smith, ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της πολιτικής οικονομίας και θεμελιωτής της σχολής των κλασικών οικονομικών. `Εγραψε τα έργα «Θεωρία των ηθικών συναισθημάτων» και «Μια έρευνα της φύσης και των αιτιών του πλούτου των εθνών».
Το δεύτερο συνήθως αναφέρεται ως Ο Πλούτος των Εθνών και θεωρείται το κυριότερο έργο του Σμιθ και η πρώτη νεωτερική εργασία πάνω στα οικονομικά. Το 2005, ανακηρύχθηκε ανάμεσα στα 100 καλύτερα σκωτσέζικα βιβλία όλων των εποχών.
Η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Margaret Thatcher λέγεται ότι συνήθιζε να έχει στην τσάντα της ένα αντίγραφο του σπουδαίου αυτού βιβλίου.
Ο Adam Smith καταγράφει τον πρώτο απολογισμό της πολιτικής οικονομίας στην αυγή της Βιομηχανικής Επανάστασης. Πρόκεται για το κύριο έργο υπεράσπισης της ελεύθερης αγοράς, του καταμερισμού της εργασίας, της επιδίωξης του ατομικού συμφέροντος και της ελευθερίας του εμπορίου.
Αποτελεί την πρώτη λεπτομερειακή περιγραφή και ανάλυση της οικονομικής δραστηριότητας. Διατύπωσε το νόμο της “προσφοράς και της ζήτησης”, υποστηρίζοντας ότι αυτός ο νόμος ουσιαστικά ρυθμίζει την παραγωγή και τη διακίνηση και τις τιμές των αγαθών. Οπότε, είναι βλαπτική κάθε παρέμβαση στην οικονομική δραστηριότητα. Υποστήριξε ο Smith-σε αντίθεση με την παλαιότερη μερκαντιλική θεωρία- ότι η σωστή οικονομική πολιτική συνίσταται στο να παραμβαίνει το Κράτος όσο μπορεί πιο λίγο στην οικονομική ζωή της κοινωνίας.
Η οικονομική αντίληψη των φυσιοκρατών και του Smith, βρήκε επιγραμματική διατύπωση στη φράση : “Laissez-faire, Laissez-passer” που σημαίνει : “αφήστε τους ανθρώπους να δρουν ελεύθεροι στην οικονομική ζωή, αφήστε τα αγαθά να διακινούνται ελεύθερα”.
Η συγκεκριμένη, λοιπόν, οικονομική θεωρία, είναι σύμφωνη με τις απόψεις της ανερχόμενης τότε αστικής τάξης κι επικράτησε το 18ο και 19ο αιώνα ως οικονομικός φιλελευθερισμός. Ωστόσο, οδήγησε και σε οικονομικό αδιέξοδο που κληροδοτήθηκε και στον 20ό αιώνα προκαλώντας τόσο κοινωνικές προστριβές όσο και ιδεολογικές αναζητήσεις.
Ο Adam Smith έλεγε:
|
-Ο αποκλειστικός σκοπός της παραγωγής είναι η κατανάλωση. |
|
-Έλεος για τον ένοχο είναι σκληρότητα για τον αθώο. |
|
-Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που κάνει παζάρια. -Ας μάθουμε λοιπόν εδώ κάτω εκείνα τα πράγματα που η γνώση τους θα μπορούσε να συνεχιστεί στον ουρανό. |
