Ο ελληνικής καταγωγής μυθιστοριογράφος, Luigi Pirandello, δίνει τη δική του απάντηση μέσα από το αριστουργηματικό έργο του γεννήθηκε στις 28 Ιουνίου του 1867.
Γράφει η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή
“Ο καθένας μπορεί να είναι ήρωας από καιρό σε καιρό, αλλά κύριος είναι κάτι που πρέπει να είσαι όλη την ώρα.”
Ο Luigi Pirandello ήταν ο Ιταλός συγγραφέας και δραματουργός που κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1934 «για την τολμηρή και έξυπνη αναβίωση της δραματικής και σκηνικής τέχνης του». Πολυγραφότατος, έγραψε αρκετές εκατοντάδες διηγήματα, περίπου 40 θεατρικά έργα και πολλά μυθιστορήματα. Ως δραματουργός πιστώνεται ότι εισήγαγε την έννοια του «θέατρου μέσα στο θέατρο» στο έργο «Sei personaggi in cerca d’autore» (Έξι προσωπικότητες στην αναζήτηση του συγγραφέα) που του χάρισε μεγάλη αναγνώριση ως καινοτόμος στο σύγχρονο δράμα. Γεννημένος ως γιος ενός εμπόρου, ήταν αναμενόμενο ότι θα έμπαινε στην ίδια επιχείρηση μεγαλώνοντας. Ωστόσο, η ζωή είχε άλλα σχέδια για τον δημιουργικό Luigi που αγαπούσε να γράφει από μικρός. Πάντα γοητευόταν από την τέχνη της αφήγησης και διάβαζε με αδημονία τα έργα Ιταλών ποιητών του 19ου αιώνα, όπως ο Giosuè Carducci και ο Arturo Graf. Ξεκίνησε μια συγγραφική καριέρα με την υποστήριξη των φίλων του και άρχισε να δημοσιεύει τα έργα του από τη δεκαετία του 1890. Ωστόσο, μια απρόσμενη οικογενειακή κρίση διέλυσε την προσωπική και επαγγελματική του ζωή και αναγκάστηκε να επικεντρώσει ξανά την καριέρα του. Ήδη καθιερωμένος συγγραφέας διηγημάτων εκείνη την εποχή, συνέχισε να επικεντρώνεται περισσότερο στη συγγραφή θεατρικών έργων και αναδείχθηκε ως ένας από τους πιο καινοτόμους δραματουργούς των αρχών του 20ού αιώνα.
Το πρώτο βιβλίο του που διάβασα ήταν το “Il piacere dell` onesta`” – H ηδονή της τιμιότητας.
Ο τίτλος του μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Σε έναν κόσμο που κυριαρχεί η το ψέμα, ο δόλος, η παρακμή, δυστυχώς η “τιμιότητα” είναι το “δύσκολο μονοπάτι” που λίγοι πια επιλέγουν…
Το συγκεκριμένο έργο είναι έντονα εμποτισμένο από τη φιλοσοφία της σχετικότητας της αλήθειας. Πρόκειται για τη μια αλήθεια που κρύβουμε μέσα μας και την άλλη που βγαίνει προς τα έξω. Εκείνης που επιθυμούμε να είμαστε και εκείνης που οι άλλοι νομίζουν ότι είμαστε. Μιας αλήθειας πολυπρόσωπης που οδηγεί σε απάτη και σε αυταπάτη. Οι χαρακτήρες του έργου αποκαλύπτονται με έναν οδυνηρό αλλά ταυτόχρονα διασκεδαστικό τρόπο. Γίνεται ένα “παιχνίδι τιμιότητας” που το βάρος του πέφτει σε ένα πρόσωπο, που καλείται να φερθεί τίμια.
Το κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι ένας πανέξυπνος φτωχοδιάβολος, ο Μπαλντοβίνο. Κάνει διάφορες μικροαπάτες προκειμένου να επιβιώσει και κάποια στιγμή δέχεται μια άτιμη συμφωνία. Ποιά; Να παντρευτεί μια μικροαστή ορφανή, την οποία άφησε έγκυο ένας παντρεμένος αριστοκράτης. O τελευταίος θέλει να καλύψει την άτιμη πράξη του και να συνεχίσει τη μοιχό σχέση του. Μπορεί άραγε η τιμιότητα να γεννηθεί μέσα σε έναν ανέντιμο άνθρωπο; Ο Pirandello δίνει θετική απάντηση αντιπαραθέτοντας την ομολογία του Μπαλντοβίνο για τις ανέντιμες πράξεις του στο ψεύδος του αριστοκράτη που τελικα δεν συγκαλύπτει. Έρχεται η μέρα που ο Μπαλντοβίνο συνειδητοποιεί το μέγεθος της ατιμίας του αριστοκράτη ποθώντας πραγματικά την τιμιότητα. Επιβάλει, λοιπόν, νέους όρους στην αρχική συμφωνία. Δύο θα μπορούσαν να είναι οι περιπτώσεις: “`Η ο αριστοκράτης θα φύγει, οριστικά, από τη ζωή του ζευγαριού ή θα φύγει ο ίδιος.” Με αυτήν την υπέροχη απόφασή του, ο Μπαλντοβίνο θα κερδίσει την καρδιά της συζύγου του.
“Οτιδήποτε είναι πραγματικότητα σήμερα, ό,τι αγγίζεις και πιστεύεις και αυτό φαίνεται αληθινό για σένα σήμερα, θα είναι -όπως η πραγματικότητα του χθες- μια ψευδαίσθηση αύριο.”
