Το οδοντικό νήμα ενδέχεται σύντομα να κάνει περισσότερα από το να προστατεύει την οδοντική υγεία. Επιστήμονες ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο χορήγησης εμβολίων που βασίζεται στο οδοντικό νήμα και προκαλεί ανοσολογική απόκριση χωρίς τη χρήση βελόνας.
Στη μελέτη, οι ερευνητές χορήγησαν συστατικά εμβολίων –όπως πρωτεΐνες και ανενεργούς ιούς– στα ούλα ποντικών. Τα ειδικά οδοντικά νήματα ενεργοποίησαν το ανοσοποιητικό σύστημα και προστάτευσαν τους ποντικούς από ένα θανατηφόρο στέλεχος γρίπης.
Η ομάδα καθάριζε τα ούλα 50 ποντικιών με οδοντικό νήμα κάθε δύο εβδομάδες για διάστημα 28 ημερών. Ένας ερευνητής τραβούσε απαλά την κάτω γνάθο κάθε ποντικιού χρησιμοποιώντας ένα μπρελόκ κλειδιών, ενώ ένας άλλος περνούσε τα ούλα με νήμα εμποτισμένο με τα συστατικά του εμβολίου. Στο τέλος του πειράματος, όλα τα ποντίκια που είχαν εμβολιαστεί, επιβίωσαν. Αντίθετα, όσα δεν είχαν λάβει το εμβόλιο, πέθαναν.
Στον οργανισμό των ποντικών που έλαβαν το εμβόλιο, εντοπίστηκαν αντισώματα κατά της γρίπης σε σάλιο, κόπρανα και –το πιο εντυπωσιακό– στον μυελό των οστών, στοιχείο που δείχνει μακροχρόνια ανοσία. Επιπλέον, παρατηρήθηκε αυξημένος αριθμός Τ-κυττάρων στους πνεύμονες και τον σπλήνα – κύτταρα που καταπολεμούν ιογενείς λοιμώξεις και προστατεύουν από μελλοντικά κρούσματα.
Μπορεί να είναι αποτελεσματικό και στους ανθρώπους;
Για να ελέγξουν αν η τεχνική τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε ανθρώπους, οι ερευνητές στρατολόγησαν 27 υγιείς ενήλικες. Οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν ειδικά οδοντικά νήματα επικαλυμμένα με χρωστική τροφίμων. Διαπιστώθηκε πως η χρωστική ουσία έφτασε στον ιστό των ούλων στο 60% των περιπτώσεων, ποσοστό που υποδηλώνει ότι η μέθοδος θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική, αν και απαιτείται περαιτέρω βελτίωση.
Τα ούλα είναι ιδιαίτερα διαπερατά, επιτρέποντας τη διέλευση μορίων εμβολίων πιο εύκολα απ’ ό,τι το δέρμα. Ταυτόχρονα, η στοματική κοιλότητα αποτελεί πύλη εισόδου για πολλούς ιούς – αλλά η ανάπτυξη εμβολίων για το στόμα ή τη ρινική κοιλότητα έχει αποδειχθεί δύσκολη λόγω της φυσικής αντίστασης του σώματος. Ωστόσο, το οδοντικό νήμα μπορεί να παρακάμψει αυτά τα εμπόδια.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι ο εμβολιασμός μέσω οδοντικού νήματος είναι μια απλή, μη επεμβατική μέθοδος που ενισχύει τη χορήγηση εμβολίων και την ανοσολογική απόκριση σε σύγκριση με τις υπάρχουσες τεχνικές», αναφέρουν οι ερευνητές.
Έτοιμο για πανδημίες
Εκτός από την αποτελεσματικότητα, η μέθοδος αυτή έχει και πρακτικά πλεονεκτήματα. Ασθενείς που φοβούνται τις βελόνες είναι πιθανότερο να δεχθούν να εμβολιαστούν με αυτό τον τρόπο. Επιπλέον, δεν απαιτεί ψυκτική αλυσίδα, γεγονός που διευκολύνει τη διανομή τους. Τα εμβόλια με βάση το οδοντικό νήμα θα μπορούσαν στο μέλλον να αποστέλλονται ταχυδρομικά στα σπίτια κατά τη διάρκεια πανδημιών, επιτρέποντας ταχεία και μαζική ανοσοποίηση.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Biomedical Engineering».
