Ο θρύλος λέει ότι η ψυχή ενός ανθρώπου ζυγίζει 21 γραμμάρια. Αληθεύει;
H αιώνια ψυχή είναι όχι μόνο μια ισχυρή ιδέα, αλλά και το κεντρικό χαρακτηριστικό πολλών θρησκειών καθώς και μια βαθιά παρηγορητική πίστη μπροστά στην απώλεια.
Αν έχετε ακούσει ποτέ ότι η ψυχή ζυγίζει 21 γραμμάρια – ή έχετε δει την ταινία του 2003 “21 γραμμάρια” να υπαινίσσεται αυτό το γεγονός – έχετε ακούσει τα αποτελέσματα ενός από αυτά τα μάλλον ασυνήθιστα πειράματα.
Πόσο πραγματικά ζυγίζει η ψυχή; Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να πει. Η επιστήμη δεν μπορεί να αποδείξει ότι η ψυχή υπάρχει και οι επιστήμονες δεν μπορούν να τη ζυγίσουν. Αλλά η περίεργη ιστορία της προσπάθειας ενός γιατρού να κάνει ακριβώς αυτό αξίζει να τον κόπο.
Η ιστορία ξεκινά στις αρχές του περασμένου αιώνα στο Dorchester, μια γειτονιά στη Βοστώνη. Ένας έγκριτος γιατρός ονόματι Duncan MacDougall είχε μια μέλισσα στο καπό του: Αν οι άνθρωποι είχαν ψυχές, σκέφτηκε, αυτές οι ψυχές πρέπει να καταλαμβάνουν χώρο.
Ζυγίζοντας την ψυχή
Υπήρχε μόνο ένας τρόπος για να το μάθετε, σκέφτηκε ο MacDougall. «Δεδομένου ότι… η ουσία που εξετάζουμε στην υπόθεσή μας συνδέεται οργανικά με το σώμα μέχρι να συμβεί ο θάνατος, μου φαίνεται πιο λογικό να σκεφτώ ότι πρέπει να είναι κάποια μορφή βαρυτικής ύλης, και επομένως ικανή να ανιχνευθεί στο θάνατο ζυγίζοντας έναν άνθρωπο όντας στην πράξη του θανάτου», έγραψε στην επιστημονική εργασία που δημοσίευσε τελικά το 1907.
Η φυματίωση εκείνη την εποχή ήταν ανίατη. Ο MacDougall κατασκεύασε μια μεγάλη κλίμακα, ικανή να κρατήσει μια κούνια και έναν ετοιμοθάνατο ασθενή φυματίωσης. Η φυματίωση ήταν μια βολική ασθένεια για αυτό το πείραμα, εξήγησε ο MacDougall στην εργασία του, επειδή οι ασθενείς πέθαιναν σε «μεγάλη εξάντληση» και χωρίς καμία κίνηση που θα μπορούσε να κουνήσει τη ζυγαριά του.
Ο πρώτος ασθενής του MacDougall, ένας άνδρας, πέθανε στις 10 Απριλίου 1901, με ξαφνική πτώση της κλίμακας 0,75 ουγγιών (21,2 γραμμάρια). Και εκείνη τη στιγμή γεννήθηκε ο θρύλος. Δεν είχε μεγάλη σημασία το γεγονός ότι ο επόμενος ασθενής του MacDougall έχασε 0,5 της ουγγιάς (14 γραμμάρια) 15 λεπτά αφότου σταμάτησε να αναπνέει ή ότι η τρίτη του περίπτωση έδειξε μια ανεξήγητη απώλεια δύο σταδίων της τάξης του 0,5 της ουγγιάς και μετά 1 ουγγιά (28,3 γραμμάρια) ένα λεπτό αργότερα .
Ο MacDougall πέταξε την υπόθεση 4, μια γυναίκα που πέθαινε από διαβήτη, επειδή η ζυγαριά δεν ήταν καλά βαθμονομημένη, εν μέρει λόγω της «καλής παρέμβασης από άτομα που αντιτίθενται στη δουλειά μας», η οποία εγείρει μερικά ερωτήματα τα οποία ο ίδιος δεν φαινόταν πρόθυμος να απαντήσει στο γράψιμό του. Η περίπτωση 5 έχασε 0,375 ουγγιές (10,6 γραμμάρια), αλλά η ζυγαριά δυσλειτουργούσε αργότερα, εγείροντας ερωτήματα και για αυτούς τους αριθμούς. Η υπόθεση 6 πετάχτηκε έξω επειδή ο ασθενής πέθανε ενώ ο MacDougall προσάρμοζε ακόμα τη ζυγαριά του.
Στη συνέχεια, ο MacDougall επανέλαβε τα πειράματα σε 15 σκυλιά και δεν βρήκε απώλεια βάρους – υποδεικνύοντας, κατά τη γνώμη του, ότι όλα τα σκυλιά σίγουρα δεν πάνε στον παράδεισο.
Ο MacDougall ανέφερε τα αποτελέσματά του το 1907 στο περιοδικό American Medicine and Journal of the American Society for Psychical Research. Έγραψε επίσης ένα άρθρο στους The New York Times
.
Αναπάντητα ερωτήματα
Η μελέτη του MacDougall είχε ένα μικροσκοπικό μέγεθος δείγματος και τα αποτελέσματά του ήταν παντού, έτσι ακόμα και εκείνη τη στιγμή, λέγοντας ότι μέτρησε την ψυχή δημιούργησε σοβαρές αμφιβολίες. Προς τιμή του MacDougall, παραδέχτηκε ότι χρειάζονταν περισσότερες μετρήσεις για να επιβεβαιωθεί ότι η ψυχή είχε βάρος. Αυτό δεν συνέβη – εν μέρει για ηθικούς λόγους και εν μέρει επειδή τα πειράματα είναι κάπως… περίεργα. Ένας κτηνοτρόφος στο Όρεγκον προσπάθησε να επαναλάβει το πείραμα που ζύγιζε την ψυχή με μια ντουζίνα πρόβατα στις αρχές του 2000, σύμφωνα με το βιβλίο της Mary Roach “Spook: Science Tackles the Afterlife” (WW Norton & Co., 2005). Τα περισσότερα κέρδισαν μεταξύ 1 και 7 ουγγιές (30 έως 200 γραμμάρια), αν και τα κέρδη κράτησαν μόλις λίγα δευτερόλεπτα πριν τα πρόβατα επιστρέψουν στα αρχικά τους βάρη. Ο Roach ανέφερε επίσης ότι ο Dr. Gerry Nahum, ένας χημικός μηχανικός και γιατρός που ήταν στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke εκείνη την εποχή, είχε αναπτύξει μια υπόθεση ότι η ψυχή, ή τουλάχιστον η συνείδηση, πρέπει να συνδέεται με πληροφορίες, οι οποίες είναι ισοδύναμες σε ένα ορισμένο ποσό ενέργειας. Επειδή η εξίσωση E = mc ^2 υπαγορεύει ότι η ενέργεια ισούται με μάζα επί την ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο , αυτή η ενέργεια θα μπορούσε, ουσιαστικά, να ζυγιστεί με αρκετά ευαίσθητα ηλεκτρομαγνητικά όργανα. Aπό το 2007, ο Nahum δεν είχε λάβει χρηματοδότηση για πειράματα που θα αποδείκνυαν αν είχε δίκιο. Τώρα εργάζεται στην Bayer Pharmaceuticals. Η ουσία είναι ότι η επιστήμη δεν έχει προσδιορίσει εξ αποστάσεως το βάρος της ψυχής, ούτε αν υπάρχει η ψυχή καθόλου. Το πιθανότερο είναι ότι αυτό το ερώτημα θα αφεθεί στη θρησκευτική σφαίρα.
