Τον Αύγουστο του 2023 ο Έβρος έζησε τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η φωτιά ξεκίνησε τα ξημερώματα του Σαββάτου 19 Αυγούστου, κοντά στη Μελία και το Αριστίνo έξω από την Αλεξανδρούπολη, και μέσα σε λίγες ώρες εξαπλώθηκε προς Φέρες, Σουφλί και, κυρίως, στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς.
Η πυρκαγιά χαρακτηρίστηκε η μεγαλύτερη στην ΕΕ από το 2000 και κατέκαψε τεράστιες εκτάσεις δάσους και αγροτικής γης. Οριοθετήθηκε πλήρως στις 8 Σεπτεμβρίου 2023, έπειτα από επίμονες επιχειρήσεις με διεθνή συνδρομή.
Στις 22 Αυγούστου εκκενώθηκε προληπτικά το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης με 65 ασθενείς να μεταφέρονται σε πλοίο–πλωτό νοσοκομείο στο λιμάνι.
Οι απώλειες ήταν βαριές. Δεκάδες σπίτια και υποδομές υπέστησαν ζημιές, αγροκτήματα και ελαιώνες κάηκαν, ενώ εκδόθηκαν αλλεπάλληλες εντολές εκκένωσης οικισμών. Τραγική κορύφωση αποτέλεσε ο εντοπισμός 18 νεκρών μεταναστών μέσα στο δάσος της Δαδιάς.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα Copernicus και τα επείγοντα χαρτογραφικά προϊόντα του EFFIS/EMS, η καμένη έκταση εκτιμήθηκε αρχικά άνω των 81.000 εκταρίων και στη συνέχεια πάνω από 930.000–966.000 στρέμματα, επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό «megafire».
Οι επιχειρήσεις επικεντρώθηκαν σε Αλεξανδρούπολη, Σουφλί και στο Πάρκο Δαδιάς, όπου έδρασαν εκατοντάδες πυροσβέστες και εναέρια μέσα από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στην περιοχή της Κίρκης καθώς και στο δάσος της, που αποτελεί το μεγαλύτερο δασικό σύστημα στο δήμο Αλεξανδρούπολης, η μεγάλη φωτιά, προκάλεσε εκτεταμένη καταστροφή. Χιλιάδες τα στρέμματα καμένου δάσους με πεύκα, πλατάνια, δρύες που κάηκαν ολοσχερώς ή μερικώς. Καταστράφηκαν κτηνοτροφικές μονάδες, μαντριά, μηχανήματα και εργαλεία αγροτικής παραγωγής.
Δύο χρόνια μετά, η εικόνα ανάκαμψης είναι σύνθετη αλλά αισιόδοξη. Η φυσική αναγέννηση προχωρά σε πευκοδάση και θαμνώνες μέσω αναβλάστησης από σπόρους και ριζώματα, ενώ οι δασικές αρχές και φορείς υλοποιούν στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως αντιδιαβρωτικά έργα, απομάκρυνση καύσιμης ύλης, αναδασώσεις σε κατ’ επανάληψη καμένες ζώνες γύρω από τη Μελία και τα χωριά της περιμέτρου. Ενδεικτικά, υλοποιούνται φυτεύσεις δεκάδων χιλιάδων δέντρων και δράσεις αποκατάστασης ενδιαιτημάτων στο Πάρκο.
Εμβληματικός δείκτης ανθεκτικότητας είναι τα αρπακτικά της Δαδιάς. Ο μαυρόγυπας κατέγραψε ιστορικά υψηλό αριθμό αναπαραγωγικών ζευγαριών το 2024–2025, σημάδι ότι οι κρίσιμες περιοχές κουρνιάσματος και τροφοληψίας παραμένουν λειτουργικές.
Το χρονικό της φωτιάς στον Έβρο αναδεικνύει πόσο στενά συνδέονται κλιματική κρίση και συσσωρευμένη καύσιμη ύλη με την επόμενη μέρα για Αλεξανδρούπολη και Σουφλί να απαιτεί μόνιμη πρόληψη, δασικούς καθαρισμούς και ζώνες, ανθεκτικές υποδομές, σχέδια έγκαιρης προειδοποίησης και τακτική επιστημονική παρακολούθηση της αναγέννησης.
Φωτογραφία από φωτιά: Δημήτρης Αλεξούδης
Φωτογραφία Μαυρόγυπα: Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής-ΟΦΥΠΕΚΑ
