Παρά τον συγκλονιστικό αριθμό νεκρών και την ανθρώπινη δυστυχία που έχει προκαλέσει το Ισραήλ στη Γάζα τα τελευταία δύο χρόνια, η ειρήνη έρχεται ακόμα πολύ νωρίς για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου – τουλάχιστον στα μάτια ορισμένων παρατηρητών.
Αντιμέτωπος με μια σειρά από προβλήματα και προκλήσεις που προκύπτουν από τη συμφωνία κατάπαυσης του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας είναι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Παρά τον μεγάλο αριθμό νεκρών, την ανθρώπινη δυστυχία, την πείνα και τα υπόλοιπα δεινά που προκλήθηκαν από την επίθεση του Ισραήλ στον παλαιστινιακό θύλακα, η ειρήνη φαίνεται να ήρθε πολύ νωρίς για τον Νετανιάχου, καθώς οι επικριτές του τον κατηγορούν ότι χρησιμοποιεί τον πόλεμο για να αποσπάσει την προσοχή από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η θέση του, και ακόμη και την ελευθερία του. Με την εκεχειρία στη Γάζα να έχει πλέον τεθεί σε ισχύ τα ζητήματα της εσωτερικής ατζέντας έρχονται ξανά στο προσκήνιο για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό.
Ακόμη και η κατάπαυση του πυρός – την οποία ο Νετανιάχου προσπαθεί να παρουσιάσει ως νίκη – θεωρείται από ορισμένους, μεταξύ των οποίων και από τον πρώην πρέσβη του Ισραήλ Άλον Πίνκας, ως επιβεβλημένη από τον Λευκό Οίκο.
Το Al Jazzeera συγκέντρωσε έξι προκλήσεις, τις οποίες Νετανιάχου πριν από τις ισραηλινές εκλογές του επόμενου έτους, στις οποίες προανήγγειλε ότι θα είναι υποψήφιος.
Θα συνεχίσει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός να αντιμετωπίζει διεθνή απομόνωση;
Το Ισραήλ δεν έχει ποτέ βρεθεί σε μεγαλύτερη απομόνωση στη διεθνή σκηνή από ό,τι τώρα, και για πολλούς, ο Νετανιάχου έχει γίνει το πρόσωπο αυτής της απομόνωσης.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η δολοφονία περισσότερων από 67.000 Παλαιστινίων από το Ισραήλ και ο λιμός που έχει προκαλέσει στη Γάζα έχουν κάνει όλο τον πλανήτη να αισθανθεί αποτροπιασμένος. Βραχυπρόθεσμα, εκτός αν η κυβέρνηση Νετανιάχου καταφέρει να απαγορεύσει μόνιμα την πρόσβαση διεθνών δημοσιογράφων στη Γάζα, η αυξημένη κάλυψη των πράξεων της κυβέρνησής του στην περιοχή είναι πιθανό να εδραιώσει την κατάσταση του Ισραήλ ως παρία για κάποιο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, η αυξανόμενη απομόνωση του Ισραήλ είναι εμφανής εδώ και μήνες και, τον Σεπτέμβριο, ο Νετανιάχου φάνηκε να θέτει τις βάσεις για τη συνέχισή της. Παρουσιάζοντας το όραμά του για μια μελλοντική «Σούπερ Σπάρτη», ο Νετανιάχου σκιαγράφησε μια εικόνα οικονομικής και διπλωματικής απομόνωσης και συνεχούς πολέμου.
Δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Το ισραηλινό χρηματιστήριο έπεσε κατακόρυφα σχεδόν αμέσως και το σέκελ υπέστη απότομη πτώση έναντι των άλλων νομισμάτων. Το Israel Business Forum, που εκπροσωπεί 200 από τις μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας, το έθεσε πολύ απλά: «Δεν είμαστε η Σπάρτη».
Μπορεί η δεξιά πτέρυγα να ρίξει την κυβέρνηση συνασπισμού του Νετανιάχου;
Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και των δημόσιων διαμαχών για την ανεξαρτησία της ισραηλινής Δικαιοσύνης που προηγήθηκαν, ο Νετανιάχου στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη της ακροδεξιάς του Ισραήλ.
Το πιο εμφανές παράδειγμα είναι ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμοτρίτς και ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γβίρ, οι οποίοι και οι δύο αντιτάχθηκαν στην κατάπαυση του πυρός, παραμένοντας όμως, προς το παρόν, στην κυβερνητική συμμαχία του Νετανιάχου.
Προβλέποντας την πιθανή αποχώρησή τους, ο Νετανιάχου φέρεται να προωθεί νομοθεσία για την εξαίρεση των υπερορθόδοξων φοιτητών της ιερατικής σχολής (yeshiva) από την στρατολόγηση, με την ελπίδα ότι αυτό θα οδηγήσει στην επιστροφή των υπερορθόδοξων κομμάτων στο κοινοβούλιο και στην κυβέρνησή του, εξασφαλίζοντας την επιβίωσή της ενάντια σε τυχόν αποστασίες.
Θα μπορούσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) να κρίνουν ένοχους τον Νετανιάχου και το Ισραήλ;
Όπως σημειώνει το Al Jazeera, τ δύο δικαστήρια θα μπορούσαν να κρίνουν ένοχους τον Νετανιάχου και το Ισραήλ. Τον Νοέμβριο του 2024, το ΔΠΔ εξέδωσε διεθνή εντάλματα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου εναντίον του Νετανιάχου, του πρώην υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ, καθώς και του στρατιωτικού διοικητή της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντεΐφ, τον οποίο το Ισραήλ έχει σκοτώσει έκτοτε.
Το ΔΔΧ εξετάζει επίσης κατηγορίες για γενοκτονία εναντίον του Ισραήλ, για τις οποίες πολλοί είναι βέβαιοι ότι θα θεωρήσουν υπεύθυνο τον Νετανιάχου, εάν εκδοθεί καταδικαστική απόφαση.
Προς το παρόν δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την έκδοση ετυμηγορίας στην υπόθεση του ΔΠΔ κατά του Γκαλάντ και του Νετανιάχου, ενώ η έκβαση της υπόθεσης στο ΔΔΧ δεν αναμένεται πριν από το τέλος του 2027, το νωρίτερο. Σε περίπτωση καταδίκης, το ΔΠΔ θα μπορούσε να επιβάλει ποινή φυλάκισης έως και 30 ετών, ενώ το ΔΔΧ συνήθως παραπέμπει οποιαδήποτε καταδικαστική ετυμηγορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την εκτέλεσή της.
Μπορεί ο Τραμπ να εγκαταλείψει τον Νετανιάχου;
Είναι μια πραγματική πιθανότητα, αναφέρει το Al Jazeera, ωστόσο επί του παρόντος, οι ΗΠΑ είναι ο κύριος οικονομικός και στρατιωτικός χορηγός του Ισραήλ, καθώς και το διπλωματικό του προπύργιο ενάντια στη διεθνή εχθρότητα. Χωρίς αυτό, το Ισραήλ – και κατ’ επέκταση ο Νετανιάχου – θα βρισκόταν σε πραγματική δυσχέρεια.
Ό,τι και αν ισχυρίζεται ο Νετανιάχου, η υποστήριξη του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει σαφή όρια. Το 2021, ο Τραμπ φέρεται να εξοργίστηκε όταν ο Νετανιάχου έγινε ένας από τους πρώτους ηγέτες που συγχαίρεσαν τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για τη νίκη του στις εκλογές.
Φέρεται επίσης να διέκοψε τις επαφές με τον ισραηλινό πρωθυπουργό τον Μάιο, λόγω ανησυχιών ότι ο Νετανιάχου προσπαθούσε να τον χειραγωγήσει.
Πιο πρόσφατα, η οργή του Τραμπ προς τον Νετανιάχου φέρεται να κορυφώθηκε μετά την ισραηλινή επίθεση εναντίον των διαπραγματευτών της Χαμάς στη Ντόχα τον Σεπτέμβριο, φωνάζοντας: «Με καταστρέφει!».
Περιγράφοντας την πορεία προς την κατάπαυση του πυρός, ο Τραμπ ανέφερε ότι «τα είπε» με τον Νετανιάχου και ότι δεν θα επέτρεπε στο Ισραήλ να αναδιατάξει τις δυνάμεις του στη Γάζα, μέχρι «να το πει εγώ».
Γιορτάζοντας αργότερα την έναρξη της εκεχειρίας στο ισραηλινό κοινοβούλιο, ο Τραμπ χαρακτήρισε την εκεχειρία ως αποτέλεσμα 3.000 χρόνων προσπαθειών, λέγοντας στο ακροατήριό του: «Και θα κρατήσει».
Είναι απίθανο να αντιδράσει θετικά σε περίπτωση που αυτό χαθεί.
Θα υπάρξει ισραηλινή έρευνα για τα λάθη του Νετανιάχου πριν από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου;
Φαίνεται όλο και πιο πιθανό. Ξεχωριστές έρευνες για τις αποτυχίες του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών κατά την περίοδο που προηγήθηκε της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 αποκάλυψαν κραυγαλέες παραλείψεις και σύγχυση εντός των υπηρεσιών ασφαλείας του Ισραήλ, καθώς αυτές προσπαθούσαν να ανταποκριθούν σε μια επίθεση που δεν είχαν προβλέψει.
Τόσο οι αρχηγοί του στρατού όσο και των μυστικών υπηρεσιών παραιτήθηκαν μετά από κάθε έρευνα.
Ενώ ο Νετανιάχου δεν έθεσε καμία αντίρρηση σε αυτές τις έρευνες, αντιστάθηκε σε μια έρευνα για το ρόλο της δικής του κυβέρνησης, ισχυριζόμενος ότι θα ήταν πολιτικά μεροληπτική και μη πρακτική σε καιρό πολέμου.
Ωστόσο, μετά την κατάπαυση του πυρός, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ αποφάνθηκε ομόφωνα ότι δεν υπήρχε πλέον «καμία πραγματική αιτία» για να καθυστερήσει, δίνοντας στην κυβέρνηση 30 ημέρες για να απαντήσει.
Μπορεί ο Νετανιάχου να πάει φυλακή;
Η φυλάκιση παραμένει πιθανότητα για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό.
Ο Τραμπ σχεδόν αναγνώρισε τη σχέση μεταξύ του παρατεταμένου πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα και των δικών για διαφθορά του Νετανιάχου τη Δευτέρα.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο ισραηλινό κοινοβούλιο, ο Τραμπ κάλεσε τον Ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ να δώσει χάρη στον Νετανιάχου γι’ αυτό που περιέγραψε ως «πούρα και σαμπάνια».
Στην πραγματικότητα, ο Νετανιάχου έχει δικαστεί σε τρεις υποθέσεις διαφθοράς, οι οποίες συνεχίστηκαν – παρά τις συχνές καθυστερήσεις – καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Οι κατηγορίες εναντίον του Ισραηλινού πρωθυπουργού περιλαμβάνουν δωροδοκία, απάτη και κατάχρηση εμπιστοσύνης και ενδέχεται να οδηγήσουν σε ποινή φυλάκισης 10 ετών.
Πηγή: Al Jazeera
